HiVent Blog

‹ GERİ

KAYNAK DUMANI ZARARLARI NELERDİR?

Kaynak işlemi sırasında ortaya çıkan duman içerisinde birçok sağlığa zararlı madde bulunur.

Kaynak dumanı ağır metaller içerir. Kaynak ve kesme işlemlerinde ark sıcaklığının etkisi ile kaynak sarf malzemesi, kaynak yapılan ana malzeme üzerindeki kesme sıvısı, yağ, gres gibi artıkların ve boya, galvaniz gibi kaplamaların yanması ya da buharlaşması sonucu ise çeşitli gazlar ortaya çıkmaktadır.

Ayrıca, gaz kaynağı ve sert lehimleme işlemlerinde kullanılan asetilen, propan, bütan, metan gibi yanıcı gazların oksijen gazıyla yanması sonucu karbonmonoksit, karbondioksit ve azot oksit gibi gazların yanı sıra, kullanılan dolgu malzemesi, dekapanlar ve üzerinde işlem yapılan ana malzemeye bağlı olarak çinko, bakır, kadmiyum, kurşun gibi metallerin partikül ve buharları ile flörür, klorür esaslı gazlar meydana gelmektedir.
Kaynaklı imalat atölyelerinde üretim süreci gereği oluşan ve çalışma ortamına yayılan gaz, toz ve dumanlar vücuda solunum yolu ile girerler. Söz konusu hava kirleticilerinden bazıları kronik(uzun dönemde ortaya çıkan) hastalıklara neden olduğu gibi, etkilenme düzeyine bağlı olarak akut (ani-birdenbire) rahatsızlıklara da neden olabilmektedir. Örneğin kaynakçılarda sıklıkla görülen metal dumanı ateşi genellikle geçici bir rahatsızlıktır, ancak, kronik rahatsızlıkların da gelişmesine yardımcı olmaktadır.
Kaynaklı imalat atölyelerindeki çalışma ortamında izin verilen yoğunluktan daha fazla kirleticilerin bulunması ve bu havanın solunması durumunda maruz kalma süresi ve yoğunluğuna göre; solunum güçlüğü, kan hastalıkları, kanser, kronik bronşit, baş ağrısı, akciğer ödemi, metal dumanı ateşi, ağız ve burun mukozasında tahrişler oluşabilmektedir. Ayrıca merkezi sinir sistemi, böbrek, karaciğer, kan yapıcı sistem ve kemik yapısı üzerinde de çeşitli hasarlar oluşmakta ve buna bağlı hastalıklar ortaya çıkabilmektedir.
Metal içeren toz, gaz ve dumanların uzun süre solunması sonucunda akciğerde birikmesi ile pnömokonyoz adı verilen meslek hastalıkları oluşmaktadır. Kaynaklı imalat atölyelerinde çalışanların toz, gaz, duman ve oksitlerinden etkilendikleri metallerden karbon, kalay, demir, alüminyum düşük düzeyde risk oluştururken; kadmiyum, krom, kurşun, vanadyum, mangan, cıva, molibden, nikel, titan ve çinko ise irritan ve toksit etki yarattıklarından çok daha büyük sağlık sorunlarına ve kalıcı hastalıklara kaynaklık etmektedirler.
Özet olarak, kaynaklı imalat atölyelerinde sıkça karşılaşılan ve vücuda solunum yoluyla giren toz, duman, gaz ve buharlar yukarıda belirtilen kimyasal maddeleri içermeleri nedeniyle solunum yollarında tahrişe ve yüksek yoğunluklarda uzun sürelerde solunması durumunda ise kalıcı hastalıklara neden olmaktadır. Benzer etki gözlerde de görülmekte ve gözlerde irritasyon, konjuktivit, keratit ve allerji gibi sağlık sorunları ortaya çıkmaktadır.

Kaynak dumanı içinde bulunan bazı gazlar:

Alüminyum oksit (Al₂O₃), Baryum (Ba), Kurşun (Pb), Krom (Cr), Hexavalent krom (Cr (VI)), Kobalt (Co), Hematit (Fe₂O_3), Formaldehit (CH₂O), Karbondioksit (CO₂), Karbonmonoksit (CO), Bakır (Cu), Mangan (Mn), Nikel (Ni), Nikel oksit (NiO), Ozon (O₃), Fosgen (COCl₂), Azot dioksit (NO₂), Azot monoksit (NO), Çinko oksit (ZnO), Çinko (Zn), Kalay (Sn)

Kaynak dumanı parikülleri içeriğinin EWC kodları:

1003, 1004, 1005, 1006, 1008, 1201

 

Kaynak Dumanları sağlığımızı nasıl etkiler?

Bazı kısa süreli sağlık etkileri:

-Göz irritasyonu

-Öksürük

-Solunum daralması

-Bronşit

-Akciğer ödemi

-Pnomonitis

-İştah kaybı

-Kramplar

-Bulantı/kusma

Kısa dönem maruziyetleri:

• Çinko, magnezyum, bakır ve bakır oksit maruziyeti metal dumanı ateşine neden olabilir.
• Metal dumanı ateşinin semptomları maruziyetten 4 ile 12 saat sonra ortaya çıkabilir.
• Üşüme, susuzluk, ateş,kas ağrısı, göğüs ağrısı, öksürük, hırıltı, yorgunluk, bulantı ve ağızda metalik bir tat gibi semptomları içerir.

Bazı uzun etkili sağlık problemleri:

• Kronik akciğer problemleri (pnomoni, amfizem, silikozis, siderozis, inhalasyon hasarı, duman ateşi, ağır metal hastalığı, KOAH, AB)

• Akciğer kanseri
• Larinks kanseri
• Üriner sistem kanseri

Tek başına toksik dumanlar özel sağlık problemlerine yol açabilir:

-Krom: Solunum zorluğu, sinus problemleri, burun iç duvarı sorunları

-Manganez: Parkinson hastalığı

-Kadmiyum: Böbrek problemleri

 -Kaynak dumanı, kadmiyum, nikel, berilyum, krom ve arsenik gibi kanser nedeni olan ajanları içerebilir.

Yapılan klinik çalışmalar, akciğer kanseri oluşumu ve paslanmaz çelik kaynağı dumanı arasındaki ilişkiyi analiz etmiştir. Sonuçlar akciğer kanseri ile çelik kaynak dumanı maruziyeti arasındaki ilişkiyi göstermektedir. 8.000’den fazla metal çalışanında akciğer kanseri ve kaynak dumanı arasındaki ilişki değerlendirilmiş ve nedensel ilişki sonucuna varılmıştır.

Kişisel solunum koruyucular mutlaka kullanılmalıdır. Bu solunum koruyucuların seçimi ve kullanım süreleri çok önemlidir.

Bu yazılım, özellikle gaz maskesi kartuşu değişim süreleri için yardımcı  olacaktır: https://www.cdc.gov/niosh/npptl/multivapor/setup/MultiVapor%20Installer.exe

Kaynak işlemlerinde önerimiz; en az FFP2 ve mümkünse FFP3 ve P3 maske kullanımı olması yönündedir.

Toz maskeleri, çalışma ortamındaki tozlara karşı solunumun korunması amacıyla kullanılır.

Toz maskelerinin EN 149, EN 14683 ve EN 143 standardına uygun üretilmesi gerekir.

Çalışma ortamında yapılan kişisel maruziyet ölçümleri sonucu belirlenen toz miktarı sınır değerin;

• 4 katına kadar olan yerlerde FFP1

• 12 katına kadar olan yerlerde FFP2

• 50 katına kadar olan yerlerde FFP3 maske kullanılır.

Toz Maskesi Kullanımında Dikkat Edilecek Hususlar

• Toz maskesinin iç kısmına el sürülmemeli, çıkarıldıktan sonra ambalajına ya da kilitli poşete konulmalıdır.

• Raf ömrü ve son kullanma tarihi dolan maskeler kullanılmamalıdır.

• Maske üzerinde CE işareti ve standart numarası mutlaka yazmalıdır.

• Maske kullanılırken nefes alıp vermenin zorlaşması, maskenin kullanım ömrünün dolduğunu gösterir.

• Maske ile birlikte koruyucu gözlük takıldığında gözlükte buğulanma meydana geliyorsa, maske çıkarılıp doğru bir şekilde tekrar takılmalıdır, burun kısmı tam oturtulmalıdır. Buğulanmanın nedeni genellikle ağızdan solunumla çıkan su buharının maske tam kapatılmadığı ya da sızdırdığı için gözlüğe gelmesidir. Bu sebeple valfli ve valf kısmı daha aşağı bakan maskeler tercih edilmelidir.

• Maske üzerindeki NR sembolü tekrar kullanılamayacağını, R sembolü tekrar kullanılabileceğini, D sembolü dolomit testini geçtiğini ve 8 saatten uzun süre kullanılabileceğini, V sembolü solunum valfi olduğunu gösterir.

Unutulmamalıdır ki; sadece maske kullanmak kaynak dumanlarının zararlarından korunmak için yeterli değildir. Duman emme sistenleri kullanımı zorunluluktur.

Profesyonel kaynak dumanı emme ve filtreleme sistemleri kullanılmalıdır. Mobil veya merkezi duman emici sistemler insan sağlığını ve çevreyi korur.

Konu ile ilgili EWA (European Welding Association / Avrupa Kaynak Birliği) tarafından yayınlanan dokümanı lütfen inceleyiniz.

HiVent’in uzman ekibi en uygun kaynak dumanı emiş sistemi seçiminde her zaman yanınızda olacaktır.

Bize hemen yazın: info(at)hivent.com.tr

 

HiVent Teknoloji, 19/01/2024, Ankara